Surabaya, 5 augustus 2012

Vanmorgen vertrokken uit Tretes,een schattig dorpje waar de Hollanders vroeger verbleven in de weekenden, tretes is lekker koel,een prachtige natuur. Het hotel was een mooi hotel,maar als je goed keek was het niet echt schoon .De bedienden spreken Engels,maar als je iets onverwachts vraagt,begrijpen ze je niet,ik vraag altijd om heet water,ik heb mijn eigen cafeïnevrije koffie,dat snappen ze echt niet .Het eten is goed,maar wordt niet al te warm geserveerd .S’-avonds kijk je uit over de lichten van Surabaya. Vannacht onrustig geslapen,we waren bezig de koffers in te pakken voor Bali. Cees is onderweg ergens zijn zwarte overhemd kwijt geraakt en ik ben Cees zijn telefoon stekker in Blitar vergeten. Gelukkig hebben Ton en Elly een reserve stekker en hebbenwe in Kediri nog een XXLL overhemd kunnen kopen. Alles zit in de koffers ,alleen nog wat toiletspullen Om half 1 word ik wakker door de brulkikkers en om half 5 door de imam ,die een privefeestje hield,er zingen een heleboel mensen mee. Dus de moskee was vlak bij. Tussendoor ging Cees nog plassen . De nacht op de Bromo was beter.
Surabaya is de warmste stad van Indonesië,het kwik kan oplopen tot 42 graden ,maar vandaag is het slechts 35 graden. Met een lekker windje voelt het als San Pere Pescador (Spanje voor onbekenden).
Als eerste bezochten we een sigarettenfabriek.Hier worden de sigaretten nog met de hand gerold en gebruiken ze kretek. 325 per uur pp en de meisjes werken 10 uur per dag. De eigenaar was een chinees ,die dit bedrijf heeft overgenomen van een Nederlander in 1928. Het heeft geen windeieren gelegd. Zijn nakomelingen leven er goed van en in 2005 werd de fabriek verkocht aan Philip Morris. Er werden in het verleden privé sigaretten gemaakt voor de sulton van Jopgja(kraton) ,voor de president en de eigenaar zelf. Nu produceren ze nog hun eigen merk en de rest doet Philip Morris.
We hebben bij hoge uitzondering Kretek(kruidnagel)sigaretten voor Leonie en Orveo gekocht.De fabriek en het museum zijn mooi ingericht en schoon. In het artdeco cafe ernaast verkopen ze de sigaretten. En we treffen er een antiek naambord van Amstelpils .natuurlijk gefotografeerd. Na de fabriek rijden we door de Hollandse buurt en komen bij het vvv kantoor Dat vroeger een Hollandse sociëteit is geweest .Er hangen nog twee oude kristallen lampen ,een antieke schouw, twee servieskasten met origineel servies van voor de oorlog en een gigantische vleugel uit 1927. Hier mochten alleen blanda’s komen en verboden voor de inheemse bevolking. Het is nu vergane glorie. Het moet nodig onderhouden worden. De centrale C van de piano klinkt nog zuiver,sommige toetsen blijven steken. Het verhaal gaat ,dat de piano s nachts uit zichzelf begint te spelen. Guna,guna(stille kracht) Vanaf 1946 kwam er geen Nederlander meer. Na dit gebouw rijden we over de voormalige Jan Pieter Coenboulevard,hier heeft opa Scholte gevangen gezeten in de middelbare school,het gebouw staat er nog steeds ,maar is niet toegankelijk. Opa heeft hier heel kort voor het laatst tante Lies gezien,toen ze de familiebijbel kwam brengen. Niet lang daarna is ze overleden ,na de geboorte van haar dochter Reny. De baby overleed na 40 dagen. Ergens in Surabaya liggen ze begraven ,de graven worden niet geruimd. De bijbel is in het bezit van mijn broer. We komen langs het voormalige Japanse vrouwenkamp in dezelfde buurt,ook niet toegankelijk. Daarna rijden we door kampong Pakis,hier heeft mijn Indische familie ook gewoond. Ze voelden zich niet veilig meer tussen de Indonesiërs,toen de vrijheidsstrijd losbarstte. Gewapend met spitse bamboesperen gingen de permuda’s de Nederlanders en Indo’s te lijf. Helden stad noemen de Indonesiërs het,er staat ook een symbool van bamboestokken als Vrijheidsbeeld. Hiet bevindt zich ook hotel Oranje met het bewuste vlaggen incident. Het blauw werd van de NL vlag gescheurd in november 1945. Ik sta er niet te veelbij stil,ik ben al zo gevoelig voor stemmingen en sferen,mijn Indische etniciteit. Even voor de goede orde ,tante Leen en Lies waren zusters van mijn vader Piet.
We komen bij een mooi restaurant Hari Hari in de Hollandse buurt vlak bij de rode brug,het personeel begroet ons in het Nederlands en het restaurant is koloniaal ingericht. Heel smaakvol,alhoewel de tv staat 24 uur per dag aan. Naast de toiletten is ook een gebedsruimte voor het moslimpersoneel, het eten is traditioneel Indonesisch en de cocktail van vers Indisch fruit(jambu) smaakt overheerlijk. De eigenaar en zijn zus begroeten ons uitbundig. Het zijn indo’s en dit restaurant is een toevluchtsoord voor indo’s,die zich het eten kunnen veroorloven .Er komen niet veel Nederlandse toeristen namelijk in Surabaya . Niet veel later komen er nog twee mensen ,die zich voorstellen,een andere zuster van de eigenaar,Leida Selier en haar man Ruud Selier. Ze zijn hier met Jan Slagter van omroep Max,om een documentaire te maken over de Indo’s,die hier in grote armoede zonder inkomsten leven. Ook voor de 2e en 3e generatie. Door de verschrikkelijke vrijheidsstrijd tussen 47 en 49 zijn hun papieren verloren gegaan en mochten ze niet naar Nederland,maar werden hier nadien ontzettend gediscrimineerd en met minachting behandeld . Max maakt hier een documentaire van tezamen met de stichting Help de Indischen in Indonesië Tussen 12 en 19 oktober wordt het uitgezonden. Het is geen rijke stichting,men kijkt wat deze Indo’s nodig hebben en zorgen oor Onderwijs,medicijnen ,rolstoelen etc. men geeft niet rechtstreeks geld,maar kijken waar de nood het hoogst is en leven van donaties,alle 4 hebben we een donatie gegeven.De hartelijkheid en spontaniteit van deze mensen heeft ons ontroerd. Jan Slagter kwam ons nog persoonlijk gedag zeggen. Mocht je geïnteresseerd zijn www.helpindischeninind.com.
Daarna komen er nog 2 Indo,s ons begroeten,toen we al weer op weg naar buiten waren, de eigenaar kwam ons uitzwaaien. Na deze wonderlijke lunch hebben we een antiekwinkel bezocht ook in deze buurt op zoek naar oud NederlandsIndisch geld op verzoek van Leonie. Het was een prachtige zaak,maar helaas ,ze hadden het niet. Aan de overkant stonden wat oude kraampjes de derde eigenaar kwam met onze muntjes, We hebben er 5 Leonie,de oudste uit 1938 met een gat erin Missie geslaagd,we zijn dolgelukkig. Nu zitten we in het Novotel en hebben voor het eerst heerlijk gezwommen,we genieten van een aardbeiencocktail met alcohol en de jongens natuurlijk een bintang, het zwembad is echt tropisch,de zon gaat bijna onder(kwart over 5) en de Imam zingt op de achtergrond, over 10 uur vertrekken we naar Bali .

We zijn inmiddels aan het eind van de eerste dag op Bali veilig aangekomen,heerlijk genoten,geweldig hotel Henk en Barry, de rest volgt.